Hava Şartları ve Beton Dökümü
Soğuk havada beton dökümü
TS 1248, ortalama hava sıcaklığı artarda üç gün süre ile +5 °C ‘ nin altında bulunduğu süredeki hava durumunu “ soğuk hava” olarak tanımlamaktadır.
Soğuk Hava Koşullarının Beton Özelliklerine Etkileri
Soğuk hava koşullarındaki taze betonun priz alma süresi, normal sıcaklık koşullarında betonun priz alma süresine göre daha uzun, dayanım kazanma hızı ise daha yavaştır.
İlk zamanlarda ( beton priz almadan veya yeterli dayanımı henüz kazanmadığı süre içerisinde ) betonun içerisindeki suyun bir kez dahi donması, beton dayanımını ve dayanıklılığını çok büyük ölçüde azaltmaktadır
Yerleştirilen betondaki sıcaklık ile çevre sıcaklığı arasında büyük fark olması durumunda, betonda gerilmeler oluşmakta ve çatlaklara yol açmaktadır.
Priz alarak sertleşmiş fakat yeterince dayanım kazanmamış betonun içerisindeki suyun donması sonucu içsel çatlaklar oluşur, geçirgen ve boşluklu düşük dayanımlı beton elde edilir.
5 °C’ de beton karışım suyunun % 92' si donar.
12 °C den düşük sıcaklıkta betonun dayanım kazanmadığı kabul edilir.
Donan su hacminin % 9 oranında genişler.
İlgili Türk Standardı, betonun basınç mukavemetinin 50 kg/cm2’ ye erişmesinden sonra don sebebiyle zarar görmeyeceğini kabul eder.
Soğuk Hava Koşullarında Alınması Gereken Önlemler
Beton karışımının sıcaklığını yükseltebilmek için, betonu oluşturan malzemelerin ısıtılarak kullanılması.
Betonun ilk günlerindeki dayanımının yüksek olmasını sağlayacak türde çimento ve katkı maddesi kullanılması.
Soğuk havada dökülen betonların korunması için uygun kalıp ve izolasyon malzemelerinin ve/veya uygun kür yöntemlerinin uygulanması.
İşin önceden planlanması ve beton dökümünden önce gereken hazırlıkların yapılması.
Soğuk havada dökülen betonların yeterli süreyle kür edilmeleri.
Sıcak havada beton dökümü
TS 1248, ortalama hava sıcaklığı artarda üç gün süre ile 30 °C ‘nin üzerinde bulunduğu süredeki hava durumunu “ aşırı sıcak hava” olarak tanımlamaktadır. Standart en düşük taze beton sıcaklığını +5 °C olarak öngörmektedir. En uygun beton döküm sıcaklığı 15-20 °C kabul edilebilir.
Sıcak Havanın Taze Beton Özelliklerine Etkileri
Karışım suyu artar.
Çökme değeri kaybı daha fazla olur.
Beton ısısı (hidratasyon) yükselir. Beton prizini daha kısa sürede alır.
Plastik rötre (büzülme) çatlakları artar.
Hava sürüklenmiş betonlarda hava miktarı zor kontrol edilir.
Sıcak Havanın Sertleşmiş Beton Özelliklerine Etkileri
İlk günlerde dayanım hızlı artar ancak 28 günlük mukavemetleri daha düşük olur.
Daha çok su katıldığından gözenekli ve su geçirimliliği yüksek bir beton elde edilir.
Beton soğuduktan sonra sıcaklık farkı olacağından betonun çatlama eğilimi artar.
Rötre daha fazla olur.
Sıcak Havada Alınması Gereken Önlemler
Hidratasyon ısısı düşük çimentolar kullanmak.
Betonu oluşturan malzemelerin soğutulması.
Katkı maddelerinin kullanılması.
Suyun buharlaşarak kaybolmasını engelleyecek önlemler alınması.
Direk güneş ışığının betonla temasının kesilmesi.
Döküm öncesi kalıp ve donatının soğutulması.
Kolonların ıslak çuvalla sarılması.
Kürlemede geç kalınmaması.
Rüzgar etkisinin azaltılması.
Priz geciktirici kimyasal katkıların kullanılması.